مقایسه با بالاترین سطح ایرلاین هاست.( حتی در این زمینه هندوستان هم فاصله‌ی زیادی با ایران دارد)
با توجه به موارد بالا، این دیگر در حوزه‌ی اختیارات حکومت است که آیا حاضر است برای مطرح‌شدن ایران در صحنه‌های هواپیمایی صلح‌آمیز بین‌المللی هزینه کند یا خیر.
۳-۹-۲ ائتلاف با یکی از ایرلاین های اطراف ایران
شکل دادن ائتلاف استراتژیک با یکی از ایرلاین هایی که در همسایگی ایران هستند، می‌تواند بهترین ابزار برای بهبود وضعیت فعلی حمل‌ونقل هوایی در ایران باشد. این کار نسبت به پیوستن به یکی از سه ائتلاف بزرگ، کار راحت تری است و در ضمن می‌تواند تمرین مناسبی برای همکاری با یکی از سه ائتلاف بزرگ باشد.
با بررسی کشورهای مجاور جمهوری اسلامی ایران، می‌توان چندین گزینه برای ایجاد ائتلاف پیدا کرد. تشکیل دادن ائتلاف با ایرلاین های امارات و قطر عملاً غیرممکن است. زیرا این ایرلاین ها به خاطر پشتیبانی شدن به وسیله‌ی شیوخ متمول عربی احتیاجی به تشکیل دادن ائتلاف ندارند. آن‌ها حتی با هیچ‌کدام از سه ائتلاف بزرگ بین‌المللی همکاری ندارند زیرا در هر شرایطی قادر به حضور در بازار هستند. ائتلاف با عراق و افغانستان هم سودی برای ما نخواهد داشت و ما انگیزه‌ای برای همکاری با آن‌ها نداریم. همچنین به خاطر وجود اختلاف‌های ایدئولوژیک و مبنایی میان حاکمان آذربایجان با جمهوری اسلامی ایران، امکان همکاری و ائتلاف با آن‌ها هم وجود ندارد.
در نهایت با حذف کردن گزینه‌های بالا ، می‌توان گفت که ایرلاین های کشورهای ترکیه، ترکمنستان، ارمنستان، گرجستان(با مدیری ایرانی) و پاکستان می‌توانند نامزدهای ما برای ایجاد ائتلاف باشند.
۳-۹ -۳ ائتلاف با دیگر ایرلاین های داخلی
با توجه به حضور ایرلاین های متعدد در داخل کشور می‌توان یک جایگزین دیگر هم به مسئله اضافه کرد و آن این است که به ایرلاین های داخلی پیشنهاد دهیم که به جای رقابت باهم ( که عملاً رقابت در میزان گرفتن رانت است) به فکر شکل دادن ائتلاف باشند.
پس یک راه دیگر برای ایران ایر این خواهد بود که برای ایجاد ائتلاف با دیگر ایرلاین های داخلی مانند ماهان ایر یا قشم ایر تلاش کند.
۳-۹-۴ نتیجه
در نهایت، برای انتخاب جایگزین‌های مناسب برای بالا بردن سطح خدمات پروازی در ایران، از چند مدیر در صنعت هوایی ایران و چند استاد دانشگاه می‌خواهیم که با در نظر گرفتن شرایط ایران و مطالبی که تاکنون گفته شد، به هر کدام از این راهکارها یک عدد از بین ۱ تا ۵ نسبت دهد( از کاملاً نامناسب تا عالی). بعد از آن با معدل‌گیری از این اعداد می‌توان سه راهکار مناسب برای بررسی در فرایند ANP را انتخاب کرد.
۳-۱۰) معیارهای تصمیم‌گیری
انتخاب شریک، تعیین‌کننده ترین قسمت در ایجاد ائتلاف است. به همین دلیل تدبیر، شناسایی و تشخیص معیارهای تأثیرگذار در انتخاب شریک مناسب، برای شکل دادن ائتلاف لازم است. معیارهایی که معرفی می‌شوند باید منعکس‌کننده‌ی ابزار و راهبردهایی باشند که ائتلاف‌ها به وسیله‌ی آن‌ها بتوانند در جهت بهبود جایگاه رقابتی خود تلاش کنند. همچنین این معیارها باید نشان‌دهنده‌ی نیازمندی‌های فردی و محیط عملیاتی ایرلاین ها باشند.
تاکنون هیچ‌گونه لیست یا خلاصه‌ای از معیارها که بتوان آن را کامل و دقیق دانست و نسخه‌ای کامل برای رسیدن به موفقت باشند، ارائه نشده است۱۰۷. افراد زیادی در مقالات خود تلاش کرده‌اند که معیارهای کاملی را برای ساختن ائتلاف استراتژیک بیان کنند.
معیارهایی که در این رساله از آن استفاده می‌شود، برگرفته از مقاله‌ی لیو۱۰۸ (۲۰۱۲) خواهد بود. او در مقاله‌ی خود با بررسی معیارهای مختلفی که محققان دیگر ارائه کرده‌اند، یازده معیار را در قالب چهار دسته۱۰۹ برای ایجاد ائتلاف استراتژیک و یافتن شریک مناسب بیان کرده است. چهار دسته‌ای که لیو به آن‌ها اشاره کرده است عبارت‌اند از:
تشکیلات سازمانی۱۱۰
استراتژی
مالی۱۱۱
خدمات۱۱۲
در ادامه به بررسی این دسته از معیارها می‌پردازیم.
تشکیلات سازمانی
این دسته شامل سه معیار زیر است.
ارتباط۱۱۳
این معیار شامل تجربه‌های حاصل از همکاری‌های قبلی و اعتماد بین ایرلاین و شریک ائتلاف، هست.
فرهنگ تعاونی۱۱۴
چگونه یک ایرلاین می‌تواند هدف، رفتار و تعهد سرمایه‌گذاری۱۱۵ خود را با تغییرات حاصل از سازگاری درون سازمانی ائتلاف، تطبیق دهد؟
توانایی یادگیری
توانایی یک ایرلاین در یادگیری از ائتلاف در این معیار آورده شده است. این یادگیری‌ها می‌تواند شامل مهارت‌های فن آوری، نوآورانه و مدیریتی در صنعت حمل‌ونقل هوایی باشد.
استراتژی
دسته‌ی استراتژی شامل چهار معیار زیر است.
منابع
این معیار به معنی میزان دسترسی ائتلاف به منابع خاص است.
صلاحیت بازاریابی۱۱۶
صلاحیت بازاریابی به توانایی تبلیغات، کانال‌های توزیع و مهارت‌های تبلیغاتی، اشاره دارد
تصویر ائتلاف۱۱۷
زمانی که یک نفر اسم ائتلاف یا لوگوی آن را ببیند، چه چیزی به ذهن او خطور خواهد کرد.
اشتراک‌گذاری ریسک
میزانی از خطر که بین تعدادی از ایرلاین های مختلف درون ائتلاف، تقسیم می‌شود.
مالی
این دسته شامل دو معیار زیر است
سودآوری
این معیار امکان افزایش درآمد در صورت پیوستن به ائتلاف را نشان می‌دهد.
سرمایه‌گذاری
برای پیوستن و تعهد یک ایرلاین به ائتلاف، چه میزان به منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و منابع انسانی، نیاز است.
خدمات
این دسته هم شامل دو معیار است.
خدمات شبکه۱۱۸
آیا ایرلاینی که به ائتلاف می‌پیوندد، می‌تواند یک شبکه‌ی مکمل را تشکیل دهد و خدمات شبکه‌ی خود را افزایش دهد؟
راحتی سفر۱۱۹
این معیار اشاره به میزان سهولت سفر برای مسافر دارد که با آن می‌تواند به مقصد برسد.
علاوه بر معیارهایی که در بالا به آن اشاره شد، با توجه به مطالعات دیگری که انجام گرفته است، ما دسته‌ی معیار “تناسب جغرافیایی”۱۲۰ را هم به معیارها اضافه می‌کنیم که در مقاله‌ی آقای لیو وجود نداشته است. این دسته هم شامل دو معیار می‌شود که یکی به جغرافیای بازار اشاره می‌کند و راجع به تداخل بازاری هشدار می‌دهد و دیگری هم به تناسب محیطی و جغرافیایی کشورها اشاره می‌کند.۱۲۱
در نهایت در جدول زیر تمامی این دسته‌ها و معیارهای آن‌ها آورده شده است.
دسته
معیار
تشکیلات سازمانی
ارتباط
فرهنگ تعاون
توانایی یادگیری
استراتژی
منابع
صلاحیت بازاریابی
تصویر ائتلاف
اشتراک‌گذاری ریسک
مالی
سودآوری
سرمایه‌گذاری
خدمات
خدمات شبکه
راحتی سفر
تناسب جغرافیایی
عدم تداخل بازار
تناسب جغرافیایی کشورها
جدول ۳-۳: دسته معیارها
فصل چهارم
(تجزیه و تحلیل داده ها)
۴ مقدمه
در این فصل به دنبال پاسخ دادن به سؤالات اصلی تحقیق هستیم. روند کار به این صورت است که ابتدا به بررسی شرایط ایران در قراردادهای بین‌المللی هوایی می‌پردازیم، سپس تأثیر شرایط سیاسی را بر روی صنعت حمل‌ونقل هوایی ( ایرلاین ها) بیان می‌کنیم و به پتانسیل ایران برای ورود به قراردادهای جهانی اشاره می‌کنیم. در نهایت فرایند تصمیم‌گیری برای انتخاب شریک مناسب را به نتیجه می‌رسانیم.
۴-۱ انواع توافقنامه‌های همکاری بین ایرلاین ها
قبل از هر چیز ابتدا لازم است با انواع توافقنامه‌های میان ایرلاین ها آشنا شویم.
۴-۱-۱ توافقنامه ترافیک داخلی چندجانبه۱۲۲
MITA توافقنامه‌ای است که به موجب آن مسافرین و بارها از یک سند ترافیک استاندارد برای جابه‌جایی در حالت‌های مختلف حمل‌ونقل، برای رسیدن به مقصد نهایی، استفاده می‌کنند.
استفاده از این قرارداد برای اعضای IATA و غیر آن که کدهای هوایی اختصاص داده‌شده توسط IATA را دارند، آزاد است.
۴-۱-۲ توافقنامه Block Seat
توافقنامه‌ای است که به وسیله‌ی آن می‌توان قیمت‌گذاری و بازاریابی مستقل را روی تعداد صندلی‌ها در پروازهای مشترک انجام داد. در این قرارداد ایرلاین غیر عملگر۱۲۳ تعداد ثابتی از صندلی‌های پرواز را می خرد و ریسک عدم فروش این پروازها را می‌پذیرد. این توافق حالت خاصی از قرارداد codeshare است.
۴-۱-۳ توافقنامه codeshare
در این توافقنامه ایرلاین ها پرواز یکسان خود را باهم به اشتراک می‌گذارند. یک صندلی می‌تواند در یک ایرلاین خریداری شود درحالی‌که در واقعیت ایرلاین همکار کار پرواز را انجام می‌دهد.
۴-۱-۴ توافقنامه ۱۲۴SPA
در این توافقنامه در یک پرواز خاص، بخشی از مسیر به وسیله‌ی یک ایرلاین طی می‌شود و ادامه‌ی آن به وسیله‌ی ایرلاین همکار انجام می‌گیرد.
۴-۲ شرایط ایران ایر در بازار بین‌المللی
۴-۲-۱ توافقنامه‌های ایران ایر
در میان توافقنامه‌های بالا، دو قرارداد آخر از اهمیت بالا تری برخوردار هستند. در حال حاضر ایران ایر فقط با دو ایرلاین دیگر قرارداد codeshare دارد. تعداد قراردادهای SPA ایران ایر هم در حال حاضر ۲۳ قرارداد است که این عدد دو سال پیش ۳۵ بوده است. درحالی‌که Turkish Airline، با ۱۲۵ ایرلاین قرارداد SPA را بسته است و با ۳۶ ایرلاین دارای قرارداد codeshare است.
۴-۲-۲ مقصدهای ایران ایر
تا ماه سپتامبر ۲۰۱۳ ایران ایر دارای ۸۰ فرودگاه مقصد بوده است که از این تعداد ۵۰ فرودگاه در خارج از ایران هستند. در مقابل Turkish Airline با ۲۳۸ مقصد مختلف در ۱۰۰ کشور دنیا در ارتباط است.
۴-۳ شرایط سیاسی و تأثیر آن بر عملکرد ایران ایر
از ابتدای انقلاب اسلامی در ایران، صنعت حمل‌ونقل هوایی درگیر مسائل مربوط به تحریم بوده است. راجع به این تحریم‌ها و تأثیرات آن بر صنعت حمل‌ونقل هوایی در ایران زیاد صحبت شده است. این تحریم‌ها در دو سال اخیر بیشتر شده است و در صورت ادامه‌دار شدن آن، در آینده‌ای نه چندان دور ایران ایر دیگر امکان انجام پروازهای بین‌المللی را نخواهد داشت.
این تحریم‌ها از جهات مختلفی می‌تواند روی عملکرد ایران ایر تأثیر بگذارد.
۴-۳-۱ اثر تحریم‌ها بر ناوگان ایران ایر
این تحریم‌ها باعث شده است که ناوگان فعلی ایران ایر و بقیه ایرلاین هایی که در ایران فعالیت می‌کنند، فرسوده و قدیمی باشد. تعمیر و نگهداری هواپیماهای آن‌ها سخت و هزینه بر شده است و عملاً ایران ایر هواپیماها را در سال‌های انتهایی مدت زمان کارکردشان در اختیار دارد. همین امر باعث شده است که کیفیت خدمات ارائه‌شده توسط ایران ایر با استانداردهای بین‌المللی فاصله‌ی زیادی پیدا